Στρατηγικός σχεδιασμός αειφόρων προορισμών

Αντικείμενο του στρατηγικού σχεδιασμού αειφόρων προορισμών
Ο σχεδιασμός αποτελεί μια συνεχή διαδικασία μέσω της οποίας προσδιορίζονται στόχοι, ενώ παράλληλα αναγνωρίζονται και αξιολογούνται μέθοδοι για την επίτευξη τους.
Στόχος του σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης είναι η καθοδήγηση του τρόπου οργάνωσης της τουριστικής ανάπτυξης προς ένα επιθυμητό τουριστικό πρότυπο. Η επιλογή του προτύπου είναι συνάρτηση των χαρακτηριστικών του χώρου (π.χ. τουριστικοί πόροι, περιβάλλον, υφιστάμενες δραστηριότητες, κλπ.) των δυνατοτήτων και προοπτικών ανάπτυξης του τουρισμού στην περιοχή και του επιθυμητού τουριστικού προϊόντος (εθνικά/ τοπικά).
Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός είναι αυτός που λαμβάνει υπόψη του όλους τους τουριστικούς πόρους της περιοχής, τους φορείς που εμπλέκονται, τις αγορές και άλλα προγράμματα που αφορούν την περιοχή μελέτης. Εμπεριέχει επίσης την οικονομική, περιβαλλοντική, κοινωνική και θεσμική διάσταση της τουριστικής ανάπτυξης.

Αντικείμενο του σχεδιασμού αειφόρων προορισμών
Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός συνδυάζει ενέργειες, που αφορούν την προώθηση και τη χάραξη στρατηγικής αγοράς (strategic marketing) με αυτές, που αφορούν άλλες τομεακές (π.χ. μεταφορικές) και χωρικές (χρήσεις γης) δράσεις.
Συχνά ο σχεδιασμός για τον τουρισμό αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας σχεδιασμού κάποιας οικονομικής δραστηριότητας (όπως για παράδειγμα οι μεταφορές). Όσο αυξάνεται η σημασία του τουρισμού για την οικονομία της περιοχής τόσο περισσότερο «αυτονομείται» η διαδικασία σχεδιασμού για τον τουρισμό.
Ανάλογα με το διοικητικό και γεωγραφικό επίπεδο αναφοράς, ο σχεδιασμός για την τουριστική ανάπτυξη αποκτά διαφορετική μορφή και χαρακτήρα. Για παράδειγμα, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο ο χαρακτήρας του σχεδιασμού είναι περισσότερο δυνητικός και στοχαστικός, με την έννοια των γενικών κατευθύνσεων ως προς τον τύπο τουριστικής ανάπτυξης και την ανάπτυξη συστήματος στήριξης πρωτοβουλιών για ανάπτυξη του τουρισμού (π.χ. περιφερειακά κίνητρα, βασικές υποδομές, κλπ.), ενώ σε τοπικό επίπεδο ο σχεδιασμός μπορεί να είναι καθοριστικός προσδιορίζοντας ακόμα και ειδικές ζώνες, όπου η τουριστική δραστηριότητα μπορεί να αναπτυχθεί, καθώς και συγκεκριμένες παρεμβάσεις (π.χ. μαρίνες, δρόμοι, κλπ.) συναφών υποστηρικτικών έργων.

Διαδικασίες σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης
Ο επιμέρους διαφορές δεν αναιρούν την ύπαρξη ορισμένων κοινά αποδεκτών φάσεων σε αυτές τις διαδικασίες.
Στη συνέχεια καταγράφεται συνθετικά η εξελικτική πορεία των διαδοχικών φάσεων στη διαδικασία σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης.

Διαδικασία σχεδιασμού της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης
Φάση 1η: Έρευνα και συνθετική καταγραφή των βασικών παραμέτρων της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής.
Φάση 2η: Προσδιορισμός των κύριων σκοπών του σχεδίου της τουριστικής ανάπτυξης.
Φάση 3η: Επιλογή του βασικού πλαισίου του σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης.
Φάση 4η: Διαμόρφωση των βασικών συνισταμένων της πολιτικής του τουρισμού στο σχέδιο ανάπτυξης-στρατηγικές, προγράμματα, ειδικές μελέτες.
Φάση 5η: Μέθοδοι και πολιτικές εφαρμογής του σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης.

Επίπεδα σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης
Από τα δύσκολα προβλήματα που πρέπει να επιλύσει ο σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης είναι τα διαφορετικά επίπεδα στα οποία υλοποιείται. Τα επίπεδα του σχεδιασμού καθορίζονται από παράγοντες, όπως η διοικητική διαίρεση των κρατών, η γεωγραφική διαίρεση, τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής και το φυσικό περιβάλλον.